Makale
Trump bu heyetle mi Filistin’e barış getirecek?
Ä°srail BaÅŸbakanı Binyamin Netanyahu’nun partisi “Likud”, iÅŸgal altındaki “Batı Åžeria”nın ilhâk edilmesini içeren bir yasa tasarısını onaylamış. Likud Merkez Komitesi daha fazla yerleÅŸim birimi inÅŸa edilmesi için çaÄŸrı da yapmış. Ä°srail Kamu GüvenliÄŸi Bakanı Gilad Erdan ise Trump’ın baÅŸkanlığının Batı Åžeria’nın ilhâkı için büyük fırsat sunduÄŸunu söylemiÅŸ.
Ä°ÅŸlerin bu noktaya vardırılacağı, Trump’ın Kudüs’ü Ä°srail’in baÅŸkenti ilan etmesinden belliydi. ABD’nin Ä°srail’e verdiÄŸi koÅŸulsuz destek, barışın önündeki en büyük engel. Yahudi asıllı Ä°ngiliz tarihçi Prof. Tony Judt, 2009’da “New York Times”da yazdığı makalede, Ä°srail’in yerleÅŸim yerleri sarhoÅŸu olmasında ABD’nin büyük rol oynadığını kaydetmiÅŸti. Prof. Judt, Ä°srail’in ABD’den aldığı mali yardımları Batı Åžeria’daki Yahudi yerleÅŸimleri için harcadığını belirtiyordu. Yani Amerikan vergi mükelleflerinin cebinden çıkan milyarlarca dolar ABD’deki evsizler yerine, uluslararası hukukun yasa dışı olarak gördüğü yerleÅŸimcilere akıyordu. Judt, Ä°srail’in iÅŸgal ettiÄŸi topraklardan çekilmesi yönünde alınan BirleÅŸmiÅŸ Milletler kararlarını ABD’nin desteÄŸiyle, göz göre durmadan hiçe saydığını da sözlerine ekliyordu.
Prof. Judt, ABD’nin koÅŸulsuz destek vermekle Ä°srail’i sonuçlarını düşünmeden hareket etmeye teÅŸvik ettiÄŸini söylüyordu. Judt gibi düşünen Yahudilerin sayısı az deÄŸil. Ä°srailli gazeteci Tom Segev, “Yahudi Lobisi”nin ABD kabinesindeki nüfuzunun yol açtığı tehlikelere iÅŸaret ederek, “BirleÅŸik Devletler eÄŸer kendini Ä°srail’den korusaydı, hayat daha güzel olurdu.. Ä°srail’in hakiki çıkarlarına BirleÅŸik Devletler'deki Ä°srail lobisi zarar veriyor” diyordu.
Trump, Tel Aviv BüyükelçiliÄŸi’ni Kudüs’e taşıyacağını ilân ederek “Yahudi Lobisi”ni ve Siyonist bağışçılarını çok mutlu etti. Bu destek, Ä°srail’i barıştan uzaklaÅŸtırdığı gibi Likud’u Batı Åžeria’yı ilhak kararı almaya teÅŸvik etti. Trump aralarında damadı ve danışmanı Jared Kushner’in de içinde yer aldığı bir heyeti barış anlaÅŸması için görevlendirmiÅŸti. Ortodoks Yahudi olan Jared çocukluÄŸundan beri Ä°srail’e tutkuyla baÄŸlı. Trump’ın Özel Temsilcisi Jason Greenblatt da öyle. Heyetteki diÄŸer isimlerden, ABD’nin Tel Aviv Büyükelçisi David Friedman ise Yahudi yerleÅŸimcileri destekleyen görüşleriyle biliniyor. Trump’ın “Ulusal Güvenlik” danışmanlarından, Mısır asıllı bir Hıristiyan olan Dina Habib Powell ise deyim yerindeyse heyetin kara koyunu. Powell önümüzdeki günlerde Beyaz Saray’dan ayrılıyor.
Ä°ki devletli çözüme karşı olduÄŸu bilinen Friedman’ın Batı Åžeria’daki Yahudi yerleÅŸim politikalarının önde gelen isimlerinden Jossi Dagan ile yakın dostluÄŸu bir sır deÄŸil. Dagan, “Yahudiye ve Samarya’nın(Batı Åžeria) Avrupa Parlamentosu’ndaki Dostları” grubunun baÅŸkanı. Grup, yasa dışı yerleÅŸimler aleyhinde AB’nin karar almaması için çalışıyor. Medyaya yansıyan bilgilere göre Friedman ABD DışiÅŸleri’nden resmi yazışmalarda Batı Åžeria’dan “iÅŸgal edilmiÅŸ topraklar olarak” söz edilmemesini istemiÅŸ. Bakanlık, Freidman’ın tutumunun resmi görüşü yansıtmadığını duyurdu. Ama zaten Bakanlık, Trump tarafından etkisiz konuma indirgenmiÅŸ durumda. Freidman’a göre Trump’ın Kudüs kararı, 1917’de Ä°ngiliz Dış Ä°ÅŸleri Bakanı Lord Balfour’un Yahudiler’e Filistin’de yurt vaat eden mektubu kadar önemlidir.
Adeta Ä°srail diplomatı gibi çalışan Friedman Tel Aviv’e atanınca en büyük alkışı “Amerikan Siyonist Organizasyonu” BaÅŸkanı Morton Klein’den aldı. Böyle bir ekip Filistinliler ile barış yapabilir mi? Heyet aylardır bölgede mekik dokuyor ama sözde barış plânının detayları hâlâ sır gibi saklanıyor. ABD’nin koÅŸulsuz desteÄŸi devam ettiÄŸi sürece Ä°srail’in Filistinliler için adil ve kalıcı bir barışa razı olmasının fanteziden öteye geçmeyeceÄŸini herkes görüyor.
kaynak: Yeni Åžafak
Henüz yorum yapılmamış.